วัยแรกเกิด – 1 ปี
- ด้านร่างกาย: เด็กจะเริ่มยกศีรษะได้ในช่วงเดือนแรก ๆ สามารถพลิกตัว คลาน นั่ง และเริ่มเดินในช่วงปลายปีแรก
- ด้านสติปัญญา: เริ่มจดจำใบหน้าของคนใกล้ชิดได้ มีการตอบสนองต่อเสียงเรียกชื่อ และเริ่มเลียนแบบเสียงหรือคำง่าย ๆ
- ด้านอารมณ์: แสดงอารมณ์พื้นฐาน เช่น ยิ้มเมื่อพอใจ หรือร้องไห้เมื่อไม่สบายตัว
- ด้านสังคม: เริ่มสบตา ยิ้มตอบสนอง และเริ่มโต้ตอบด้วยเสียงได้
วัย 1 – 3 ปี
- ด้านร่างกาย: สามารถเดิน วิ่ง กระโดด และปีนป่ายได้คล่องขึ้น และใช้มือหยิบจับสิ่งของหรือเล่นของเล่นที่ซับซ้อนขึ้นได้ เช่น การต่อบล็อก
- ด้านสติปัญญา: เข้าใจคำสั่งง่าย ๆ เช่น สั่งให้หยิบของ เริ่มตั้งคำถาม เช่น ทำไม อะไร เริ่มเรียนรู้ผ่านการเล่นบทบาทสมมุติ
- ด้านอารมณ์: เริ่มเรียนรู้การแสดงออกทางอารมณ์และรู้จักการควบคุมตัวเอง เช่น การหยุดร้องไห้ด้วยตนเอง
- ด้านสังคม: เริ่มเล่นกับเพื่อน และเรียนรู้การแบ่งปัน สามารถใช้คำพูดสื่อสารความต้องการมากขึ้น
วัย 3 – 6 ปี
- ด้านร่างกาย: เด็กสามารถพัฒนาการเคลื่อนไหวซับซ้อน เช่น การขี่จักรยาน การปีนป่าย ใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กได้ดี เช่น การวาดภาพ การตัดกระดาษ
- ด้านสติปัญญา: เด็กปฐมวัยจะเริ่มคิดอย่างมีเหตุผลและแก้ปัญหาเองได้ เรียนรู้ตัวเลข ตัวอักษร และแนวคิดพื้นฐาน เช่น การนับและการจำแนกสิ่งของได้
- ด้านอารมณ์: สามารถเข้าใจอารมณ์ของตนเองและผู้อื่น เช่น มีการเห็นอกเห็นใจเพื่อนเมื่อเพื่อนเสียใจ
- ด้านสังคม: เริ่มเล่นเป็นกลุ่มและทำตามกฎง่าย ๆ ได้ ช่วยทำงานง่าย ๆ ได้ เช่น เก็บของเล่น กวาดบ้าน ยกของ
สัญญาณเตือนพัฒนาการล่าช้า
การสังเกตสัญญาณเตือนของพัฒนาการล่าช้าจะช่วยให้ผู้ปกครองสามารถเข้ารับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญได้ทันท่วงที ตัวอย่างเช่น:
- อายุ 3 เดือน: ไม่สบตาหรือยิ้มตอบ ไม่ชูคอในท่านอนคว่ำ
- อายุ 6 เดือน: ไม่มองตาม ไม่หันตามเสียง ไม่สนใจคนที่เล่นด้วย ไม่พลิกคว่ำพลิกหงาย
- อายุ 1 ปี: ยังไม่เกาะเดิน ใช้นิ้วมือหยิบของกินใส่ปากไม่ได้ ไม่เลียนแบบท่าทางและเสียงพูด
การสังเกตและส่งเสริมพัฒนาการของเด็กในแต่ละช่วงวัยเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เด็กเติบโตอย่างสมวัยและมีพัฒนาการที่สมบูรณ์ ผู้ปกครองควรให้ความสำคัญกับการติดตามพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน และหากพบสัญญาณเตือนของพัฒนาการล่าช้า ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำและการดูแลที่เหมาะสม
LINE Connect สแกนเพิ่มเพื่อนกับเราทางไลน์