ช่วงปลายฤดูฝนและต้นฤดูหนาว เป็นช่วงที่สภาพอากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเด็กๆ โดยเฉพาะโรคที่พบบ่อยอย่าง โรคปอดอักเสบในเด็ก หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ โรคปอดบวม ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีทั่วโลก

โรคปอดอักเสบเด็ก คืออะไร?

โรคปอดอักเสบ เป็นการอักเสบติดเชื้อเฉียบพลันของเนื้อปอด รวมถึงหลอดลมส่วนปลายและถุงลม ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการหายใจลดลง โดยพบได้บ่อยในเด็กเล็ก โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาวที่เชื้อโรคแพร่กระจายได้ง่าย

เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี และเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี ถือเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดปอดอักเสบ

สาเหตุของโรคปอดอักเสบในเด็ก

สาเหตุของ โรคปอดอักเสบเด็ก สามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ได้แก่:

1. ปอดอักเสบที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ

• การระคายเคืองจากสารพิษหรือสารเคมีที่สูดดมเข้าไป
• การสำลักอาหารหรือของเหลวเข้าสู่ปอด

2. ปอดอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อ

ส่วนใหญ่เกิดจาก เชื้อไวรัส และ เชื้อแบคทีเรีย ได้แก่:

• เชื้อแบคทีเรียที่พบได้บ่อย:

  • Streptococcus pneumoniae (นิวโมคอคคัส)
  • Group A Streptococcus
  • Haemophilus influenzae type B (ฮิบ)
  • Mycoplasma pneumoniae

• เชื้อไวรัสที่พบได้บ่อย:

  • ไวรัส RSV
  • ไวรัสไข้หวัดใหญ่
  • ไวรัส hMPV

อาการปอดอักเสบในเด็ก

อาการปอดอักเสบในเด็ก จะแตกต่างกันตามอายุและความรุนแรงของการติดเชื้อ โดยสัญญาณที่ควรสังเกตได้แก่:

• มีไข้สูง ไอ มีเสมหะ
• หายใจเหนื่อยหอบ หายใจลำบาก
• มีปีกจมูกบาน ชายโครงบุ๋มเวลาหายใจ
• ปากเขียว เสียงหายใจผิดปกติ
• เด็กเล็กอาจมีอาการงอแง ซึม ไม่ดูดนมหรือน้ำ อาเจียนง่าย
• เด็กโตอาจมีอาการเจ็บหน้าอกเมื่อหายใจเข้าออกลึกๆ

หากพบอาการเหล่านี้ควรรีบพาเด็กไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้อง

วิธีการรักษาโรคปอดอักเสบในเด็ก

1. การรักษาแบบประคับประคอง

• ใช้ยาลดไข้ ยาขยายหลอดลม และยาละลายเสมหะ
• อาจใช้เครื่องพ่นขยายหลอดลมหรือเครื่องช่วยหายใจในกรณีรุนแรง
• ทำกายภาพบำบัดช่วยระบายเสมหะ

2. การรักษาแบบเฉพาะ

• ใช้ยาปฏิชีวนะหากเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
• ใช้ยาต้านไวรัสในกรณีติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่

การรักษาอย่างรวดเร็วและถูกต้อง จะช่วยลดภาวะแทรกซ้อนและเพิ่มโอกาสการหายขาด

วิธีป้องกันโรคปอดอักเสบในเด็ก

การป้องกันโรคปอดอักเสบ สามารถทำได้ด้วยการดูแลสุขอนามัย และเสริมภูมิคุ้มกันให้กับเด็กๆ โดยเฉพาะการฉีดวัคซีนสำคัญ ดังนี้:

• วัคซีนฮิบ (Hib Vaccine): ป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้ปอดอักเสบและหูชั้นกลางอักเสบ
• วัคซีนไข้หวัดใหญ่ (Influenza Vaccine): ช่วยลดความรุนแรงของโรคไข้หวัดใหญ่และการเกิดปอดอักเสบตามมา
• วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส (Pneumococcal Vaccine): ป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียที่ก่อโรครุนแรงในระบบทางเดินหายใจ

นอกจากนี้ พ่อแม่ควรรักษาสิ่งแวดล้อมให้สะอาด หลีกเลี่ยงการพาเด็กไปในที่แออัดในช่วงระบาดของเชื้อ และส่งเสริมการให้นมแม่เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันตามธรรมชาติ

เมื่อไหร่ควรพาเด็กไปพบแพทย์?

ควรรีบพาเด็กไปพบแพทย์ทันที หากพบอาการต่อไปนี้:

• เด็กไม่ยอมกินนมหรือน้ำ
• ซึมมาก หรือปลุกไม่ตื่น
• หายใจเร็ว หายใจลำบาก
• หน้าอกบุ๋มเวลาหายใจ หรือมีเสียงหายใจดังผิดปกติ

การรักษาอย่างทันท่วงทีจะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงและเสี่ยงต่อชีวิตได้

โรคปอดอักเสบในเด็ก เป็นภัยเงียบที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะในฤดูฝนและฤดูหนาว การรู้เท่าทันสาเหตุ อาการ การป้องกัน และแนวทางการรักษา จะช่วยให้เด็กๆ มีสุขภาพแข็งแรงและปลอดภัยจากโรคนี้ได้ในระยะยาว

LINE Connect สแกนเพิ่มเพื่อนกับเราทางไลน์